Date of publication: 16.02.2015 20:38
Date of changing: 15.07.2015 15:49

219-бап. Резиденттікті растайтын құжатқа және төленген табыс салығын халықаралық шарт негізінде бюджеттен немесе шартты банк салымынан қайтаруға арналған салықтық өтінішке қойылатын талаптар

4. Осы тараудың ережелерін қолдану мақсатында бейрезиденттің резиденттігін растайтын құжат табыс алушы бейрезиденттің Қазақстан Республикасымен халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің резиденті болып табылатынын растайтын ресми құжатты білдіреді.

Бейрезиденттің резиденттігін растайтын құжатта көрсетілген уақыт кезеңі ішінде бейрезидент Қазақстан Республикасымен халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің резиденті болып танылады.

Егер резиденттікті растайтын құжатта бейрезиденттің резиденттігі уақытының кезеңі көрсетілмесе, бейрезидент Қазақстан Республикасымен халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің осындай құжат берілген күнтізбелік жыл ішінде резиденті болып танылады.

Бейрезиденттің резиденттігін растайтын құжатты табыс алушы  бейрезидентрезиденті болып табылатын шет мемлекеттің құзыретті органы куәландырады.

5. Егер осы тармақта немесе Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шартта өзгеше белгіленбесе, бейрезиденттің резиденттігін растайтын құжатты куәландырған органның қойған қолы мен мөрі, сондай-ақ шетелдік нотариустың қойылған қолы мен мөрі осы баптың 1-тармағының 1), 2) және 4) тармақшаларында көрсетілген құжаттардың көшірмелерін нотариат куәландыратын жағдайда, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен дипломатиялық немесе консулдық заңдастыруға жатады.

Егер халықаралық шарт шеңберінде уәкілетті орган мен шет мемлекеттің құзыретті органы резиденттікті растайтын құжатты заңдастырудың өзгеше тәртібін көздейтін өзара келісімге келген болса, онда көрсетілген тәртіп қолданылады.

ТҮСІНІКТЕМЕ

1. Осы баптың 4-тармағы бейрезиденттің «резиденттігін растайтын құжат» ұғымын береді және мұндай құжатқа талаптарды белгілейді.

Резиденттігін растайтын құжат, табыс алушы бейрезиденттің сол салық кезеңінде, ол үшін Қазақстан Республикасындағы көздерден табысы есептелген Қазақстан Республикасымен халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің резиденті болып табылатынын растайтын ресми құжатты білдіреді. Бұл ретте бейрезидент Қазақстан Республикасы халықаралық шарт  жасасқан мемлекеттің резиденті болып танылады:

құжаттың бейрезиденттің резиденттігін растайтынуақытының кезеңі ішінде, немесе

егер резиденттігін растайтын құжатта бейрезиденттің резиденттігі уақытының кезеңі көрсетілмесе, осындай құжат берілген күнтізбелік жыл ішінде.

Мысалы, кейбір елдердің, атап айтқанда Ресей, Сингапур, Канада, Қытайдың құзыретті органдары бейрезиденттің резиденттігі уақытының кезеңі ретінде күнтізбелік жылды көрсетеді. Өз кезегінде, Түркия, Мажарстан, Финляндия, АҚШ салық кезеңін көрсетпей резиденттігін растайтын құжатты береді.

1-ЖАҒДАЙ

«А» заңды тұлғасы – Ресей резиденті, «В» ЖШС-мен консалтингтік қызметтер көрсетуге арналған шарт жасасты. ҚР мен РФ арасындағы қосарлы салық салуды болдырмау туралы келісімді қолдану мақсатында бейрезидент салық агентіне, «А» заңды тұлғасы 2013 жылы Ресей резиденті болып табылатыны көрсетілген резиденттікті растайтын құжатты табыс етті. «В» ЖШС «А» заңды тұлғасының табысына қатысты Келісімнің ережелерін қолдануға құқығы бар ма?

ТҰЖЫРЫМ

«А» заңды тұлғасы резиденттікті растайтын құжатта көрсетілген уақыт кезеңі ішінде, яғни 2013 жылы Ресей резиденті болып табылады. Тиісінше, «В» ЖШС 2013 жылы есептелген «А» заңды тұлғасының табыстарына қатысты Келісімнің ережесін қолдануға құқылы.
 
 

2-ЖАҒДАЙ

«А» заңды тұлғасы – Ұлыбритания резиденті, «В» ЖШС-мен 2013 жылғы 1 ақпаннан 10 қараша кезеңінде басқару қызметтер көрсетуге арналған шарт жасасты. Бұл ретте бейрезидент орындалған жұмыс актісіне 2013 жылғы 10 қарашада қол қойды. ҚР мен Ұлыбритания арасындағы қосарлы салық салуды болдырмау туралы келісімді қолдану мақсатында бейрезидент салық агентіне, «А» заңды тұлғасы 2013 жылғы 16 мамырдағы жағдай бойынша Ұлыбритания резиденті болып табылатыны көрсетілген резиденттікті растайтын құжатты табыс етті. «В» ЖШС «А» заңды тұлғасының табысына қатысты Келісімнің ережелерін қолдануға құқығы бар ма?

ТҰЖЫРЫМ

«А» заңды тұлғасы резиденттікті растайтын құжатта көрсетілген уақыт кезеңі ішінде, яғни 2013 жылғы 16 мамырда Ұлыбритания резиденті болып табылатынын ескере отырып, «В» ЖШС 2013 жылғы 1 ақпаннан 16 мамыр кезеңінде есептелген «А» заңды тұлғасының табыстарына қатысты Келісімнің ережесін қолдануға құқылы. Бұл ретте «А» заңды тұлғасы Келісімнің ережесін қолдану мақсатында «В» ЖШС-қа 2013 жылғы 17 мамырдан 10 қараша кезеңіндегі оның резиденттігін растайтын құжатты табыс етуге міндетті.

 

3-ЖАҒДАЙ

«А» заңды тұлғасы – Германия резиденті, «В» ЖШС-мен компьютерлік бағдарламаны пайдалану құқығын ұсынуға шарт жасасты. ҚР мен ГФР арасындағы қосарлы салық салуды болдырмау туралы келісімді қолдану мақсатында бейрезидент салық агентіне, резиденттіктің уақыт кезеңін көрсетпей, 2014 жылғы 18 қарашада берілген резиденттікті растайтын құжатты табыс етті. «В» ЖШС «А» заңды тұлғасының табысына қатысты Келісімнің ережелерін қолдануға құқығы бар ма?

ТҰЖЫРЫМ

 Салық кодексінің 219-бабының 4-тармағына сәйкес егер резиденттікті растайтын құжатта бейрезиденттің резиденттігі уақытының кезеңі көрсетілмесе, бейрезидент Қазақстан Республикасымен халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің осындай құжат берілген күнтізбелік жыл ішінде резиденті болып танылады. Германияның құзырлы органы 2014 жылғы 18 қарашада берген құжатта бейрезиденттің резиденттігі уақытының кезеңі көрсетілмегендіктен, «В» ЖШС  2014 жылы есептелген «А» заңды тұлғасының табыстарына қатысты Келісімнің ережесін қолдануға құқылы.

 

4-ЖАҒДАЙ

«А» заңды тұлғасы – Үндістан резиденті, «В» ЖШС-мен 2014 жылы ҚР аумағында зерттеу қызметтерін көрсету мерзімімен елдің шегінде 4 ай ішінде мұндай қызмет көрсетуге шарт жасасты. Бұрын 2013 жылы «В» ЖШС 2 ай ішінде бейрезидентпен ұқсас қызметтерді көрсеткен. 2014 жылғы желтоқсанда бейрезидент салық агентіне резиденттіктің 2013-2014 ж.ж. кезеңдерін көрсете отырып, резиденттікті растайтын құжатты табыс етті. «В» ЖШС «А» заңды тұлғасының табысына қатысты ҚР мен Үндістан арасындағы қосарлы салық салуды болдырмау туралы келісімнің ережесін қолдануға құқығы бар ма?

ТҰЖЫРЫМ

 2013 жылы есептелген табысқа Келісімнің ережесін пайдалануға құқығы жоқ, себебі Салық кодексінің 212-бабының 3-тармағына сәйкес мұндай құжатты бейрезидент салық агентіне 2013 жылғы 31 желтоқсанға дейін табыс етілуі тиіс, ал қарастырып отырған жағдайда 2013 жылғы 31 желтоқсанға мұндай құжат «В» ЖШС-та болмады. Сәйкесінше, «В» ЖШС төлем көзінен табыс салығын ұстап қалуға және оны бюджетке немесе шартты банк салымына аударуға міндетті болды. 2014 жыл туралы айтатын болсақ, ұсынылған құжаттың негізінде «В» ЖШС 2014 жыл ішінде есептелген «А» заңды тұлғасының табысына қатысты Келісімнің ережесін қолдануға құқылы.

 

2. Бейрезиденттің резиденттігін растайтын құжатта көрсетілетін міндетті ақпарат:

Мұндай құжатты берген орган;

Салық төлеушінің атауы;

Резиденттігін көрсету;

Құжатты беру күні болып табылады.

Бұл ретте, міндетті болып табылмайтын басқа да ақпарат көрсетілуі мүмкін, мысалы, Салық конвенциясы ережесіне сілтеме, тіркелетін еліндегі тіркеу нөмірі, тұлға резидент болып табылған кезеңді көрсетуге болады.

3. Бейрезиденттің резиденттігін растайтын құжатта міндетті түрде лауазымды тұлғаның қолы болуы және табыс алушы бейрезидент мұндай құжатты берген резиденті болып табылатын шет мемлекеттің құзыретті органының мөрімен  куәландыруы тиіс.

4. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен дипломатиялық немесе консулдық заңдастыруға жатады:

бейрезиденттің резиденттігін растайтын құжатты куәландырған органның қойған қолы мен мөрі;

шетелдік нотариустың қойылған қолы мен мөрібейрезиденттің резиденттігін растайтын құжаттардың көшірмелерін нотариат куәландыратын жағдайда.

Заңдастыру – құжаттардың болу елінің қолданыстағы заңдарына сәйкестiгiн тексеру және мұндай құжаттарды басқа мемлекетте пайдалану мақсатымен оларға лауазымдытұлғаның қойған қолы мен басқан мөрiнiң түпнұсқалылығын анықтау мен куәландыру болып табылады(Консулдық заңдастыру қағидасының 1-т., ҚР СІМ 2000 жылғы 21 қарашадағы № 264 бұйрығы).

Құжаттың түпнұсқалығы және тиiстi түрде ресiмделгендiгi жайында оның қолданылуы жүретiн елдiң органдарына кепiлдiктердi қамтамасыз ету заңдастырудың мақсаты болып табылады (Қағиданың 2-т.).

Дипломатиялық заңдастыруды Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі жүргізеді.

Мысалы, Канада және ҚХР аумақтық салық органдарынан Қазақстан Республикасының аумағында оларды қолдану үшін шығатын ресми құжаттарды заңдастыру мынадай рәсімдерді қосады:

Канада –нотариуспен куәландыру, нотариустың қолы мен мөрін Канаданың Сыртқы істер, сауда және даму департаментімен куәландыру, Канададағы Қазақстан Республикасының консулдық өкілдіктерінде куәландыру.

ҚХР - нотариуспен куәландыру (аудармасымен бірге), нотариустың қолы мен мөрін ҚХР СІМ куәландыру, ҚХР-дағы Қазақстан Республикасының консулдық өкілдіктерінде куәландыру.

5. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартпен Салық кодексінен өзгеше ережелер белгіленсе, көрсетілген шарттың ережесі қолданылады. Атап айтқанда Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 30 желтоқсандағы N 11-II Заңымен Шетелдік ресми құжаттарды заңдастыру талаптарын жоятын конвенцияға (Гаага қ., 1961 жылғы 5 қазан) (бұдан әрі – Гааг конвенциясы) қосылды, ол Нидерланды Корольдігі СІМ 2001 жылғы 29 қаңтардағы № 1/2001 ресми хабарламасына сәйкес Қазақстан Республикасы үшін 2001 жылғы 30 қаңтарда күшіне енді.

Тиісінше, Гааг конвенциясы қатысушы елінің резиденті, оның резиденттігін растайтын құжатты заңдастыруға қатысты мұндай конвенцияның ережесін қолдануға құқылы. Гааг конвенциясының ережесі дипломатиялық және консулдық заңдастыруды жойып, оны апостильдеу рәсімімен ауыстырады.

Бұл ретте, қолдардың түпнұсқалығын, құжатқа қол қойған адамның кiм екендiгiн және тиiстi жағдайларда бұл құжат бекiтiлген мөрдiң немесе мөртаңбаның түпнұсқалылығын куәландыру үшiн талап етiлуi мүмкiн болатын бiрден-бiр шарттылық бұл құжат жасалған елдің құзыреттi органының  апостильдi қоюы болып табылады (Гааг конвенциясының 3-б.).

Апостиль - қолдардың түпнұсқалылығын, құжатқа қол қойған адамның кiм екендiгiн, сондай-ақ бұл құжат бекiтiлген мөрдің немесе мөртаңбаның түпнұсқалылығын куәландыратын арнайы мөртаңба (Гааг конвенциясының 5-б.).

 

1-ЖАҒДАЙ

ҚР мен Ұлыбритания арасындағы қосарлы салық салуды болдырмау туралы конвенцияны қолдану мақсатында, «А» заңды тұлғасы – Ұлыбритания резиденті, «В» ЖШС салық агентіне 2014 жылғы 10 қазанда берілген резиденттігін растайтын құжатты табыс етті. Осы құжатқа салық инспекторы Том Симсон қол қойды және Ұлыбританияның салық және кедендік алымдар жөніндегі Ұлы мәртебе қызметінің мөрімен куәландырылды. Бұл ретте құжатта, шынымен, осы құжатқа салық инспекторы Том Симсон қол қойғанын және Ұлыбританияның салық және кедендік алымдар жөніндегі Ұлы мәртебе қызметінің мөрімен куәландырылғанын растайтын апостиль тұр. «В» ЖШС 2014 жылы есептелген «А» заңды тұлғасының табысына қатысты Келісімнің ережесін қолдануға құқылы ма?

ТҰЖЫРЫМ

Иә, себебі осы құжат Гааг конвенциясының ережесіне сәйкес заңдастырылды, яғни апостиль қолдардың түпнұсқалығын, құжатқа қол қойған адамның кiм екендiгiн және тиiстi жағдайларда бұл құжат бекiтiлген мөрдiң немесе мөртаңбаның түпнұсқалылығын растайды. Бұдан басқа, Салық кодексінің 219-бабының 4-тармағына сәйкес, егер резиденттікті растайтын құжатта бейрезиденттің резиденттігі уақытының кезеңі көрсетілмесе, бейрезидент Қазақстан Республикасымен халықаралық шарт жасасқан мемлекеттің осындай құжат берілген күнтізбелік жыл ішінде резиденті болып танылады.

 

2-ЖАҒДАЙ

«А» заңды тұлғасы – Нидерландының резиденті, «В» ЖШС салық агентіне шетел нотариусымен куәландырылған оның резиденттігін растайтын құжаттың көшірмесін табыс етті. Бұл ретте апостиль нотариус қолының және мөрінің түпнұсқалығын растайды. «А» заңды тұлғасы, мұндай құжаттың негізінде оның ҚР мен Нидерланды арасындағы қосарлы салық салуды болдырмау туралы конвенциясының ережесін қолдануға құқығы бар деп санайды.

ТҰЖЫРЫМ

 «А» заңды тұлғасы Салық конвенциясының ережелерін қолдануға құқығы жоқ, себебі резиденттікті растайтын құжаттың заңдастыру тәртібі Гааг конвенциясының 3 және 5-баптарының талаптарына сәйкес келмейді. Яғни, қолдардың түпнұсқалығын, құжатқа қол қойған адамның кiм екендiгiн растайтын апостиль жоқ.

 

6. Егер халықаралық шарт шеңберінде Қазақстан Республикасының уәкілетті органы мен шет мемлекеттің құзыретті органы резиденттікті растайтын құжатты заңдастырудың өзгеше тәртібін көздейтін өзара келісімге келген болса, онда көрсетілген тәртіп қолданылатын болады. Мысалға, ҚР ҚМ МКК мен АҚШ Ішкі кіріс қызметінің Басқармасы арасында АҚШ резиденттігін растайтын құжаттың заңдастыруын бейрезиденттің 6166 нысандағы бланкідемұндай құжаттың түпнұсқасын ұсынған кезде жоюын көздейтін келісім жасалды.