«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексін қолданысқа енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы (бұдан әрі – Енгізу туралы Заң) «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» 2017 жылғы 25 желтоқсандағы № 120-VI ЗРК Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі)  342-бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес жеке тұлғаның өзге салықтық шегерімдер (бұдан әрі – өзге шегерімдер), сонын ішінде медицинаға арналған салықтық шегерімді қолдануға құқығы бар.

Енгізу туралы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы Салық кодексінің 346-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес жеке тұлға 882 мөлшерінде стандартты шегерімді қолдануға құқылы - күнтізбелік жыл үшін айлық есептік көрсеткіштің еселігі негізінде мұндай адамның I, II немесе III топтағы мүгедек екендігі.

Енгізу туралы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы Салық кодексінің 350-бабының 1-тармағына сәйкес жеке табыс салығын есептеуді, ұстап қалуды және бюджетке төлеуді төлем көзінен салық агенті осы Кодекстің 321-бабының 1) – 12) және 17) тармақшаларында көрсетілген кірістер бойынша, егер мұндай кірістерді аталған салық агенті төлеуге тиіс болса (төлесе), жүзеге асырады.

Салық кодексінің 1-бабы 1-тармағының 53) тармақшасына сәйкес салық агенті – осы Кодекске сәйкес төлем көзінен ұсталатын салықтарды есептеу, ұстап қалу және аудару жөніндегі міндет жүктелген дара кәсіпкер, жеке практикамен айналысатын адам, заңды тұлға, оның ішінде оның құрылымдық бөлімшелері, сондай-ақ бейрезидент-заңды тұлға.

Енгізу туралы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы Салық кодексінің 353-бабының 1-тармағына сәйкес жұмыскердің салық салынатын кірісінің сомасы мынадай тәртіппен айқындалады:

жұмыскердің салықтық кезеңге есептелген, төлем көзінен салық салынуға жататын кірістерінің сомасы,

алу

Салық кодексінің 341-бабының 1-тармағында көзделген, салықтық кезеңдегі кірісті түзету сомасы,

алу

Салық кодексінің 342-бабында көрсетілген тәртіппен салықтық шегерімдер сомасы.

Енгізу туралы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы Салық кодексінің 353-бабының 2-тармағына сәйкес Мүліктік кірістен басқа, тауарларды өткізуден, жұмыстарды орындаудан, қызметтерді көрсетуден түсетін, дара кәсіпкер, жеке практикамен айналысатын адам болып табылмайтын жеке тұлға алған, салық салынатын кіріс мөлшері мынадай тәртіппен айқындалады:

мүліктік кірістен басқа, тауарларды өткізуден, жұмыстарды орындаудан, қызметтерді көрсетуден дара кәсіпкер, жеке практикамен айналысатын адам болып табылмайтын жеке тұлға ағымдағы салықтық кезеңде алған, төлем көзінен салық салуға жататын кірістердің сомасы,

алу

Салық кодексінің 341-бабының 1-тармағында көзделген, ағымдағы салықтық кезеңде кірісті түзету сомасы,

алу

Салық кодексінің 346-бабы 1-тармағының 2) және (немесе) 3) тармақшаларында көрсетілген стандартты шегерімдер сомасы.

Жоғарыда айтылғандар негізінде, I топтағы мүгедек салық агентіне берілген растайтын құжаттардың көшірмелерімен бірге табыс етілетін стандартты шегерімді қолдануға өтініш негізінде төлем көзінен салық салынатын табысқа 882 АЕК мөлшерінде стандартты шегерімді қолдануға құқылы.

Енгізу туралы Заңының 33-бабында жазылған қолданыстағы редакциясындағы Салық кодексінің 343-бабының 4-тармағына сәйкес егер салық агенті жеке тұлғаның кірістен жеке табыс салығын ұстап қалу күнінен кеш өтініш жасауы себебінен жеке тұлғаның осындай кірісіне салықтық шегерімдерді қолданбаған жағдайда, онда жеке тұлға осындай кірістен жеке табыс салығын ұстап қалуды жүргізген салық агентіне өтініш пен растайтын құжаттарды ұсынуға құқылы, солардың негізінде салық агенті осы Кодекстің 48-бабының 2-тармағында көзделген талап қоюдың ескіру мерзімі шегінде кірістерге қайта есептеу жүргізеді.

Салық кодексінің 101-бабының 1-тармағына сәйкес есепке жатқызуды және (немесе) қайтаруды жүргізу күніне салықтың (қосылған құн салығын қоспағанда), бюджетке төленетін төлемнің аталған түрі, өсімпұл бойынша бюджетке төленген (өндіріп алынған) (есепке жатқызылғанды және қайтарылғанды шегергенде) және есептелген, есепке жазылған (азайтылғанды шегергенде) сомалары арасындағы оң айырма салықтың (қосылған құн салығын қоспағанда), бюджетке төленетін төлемнің, өсімпұлдың артық төленген (өндіріп алынған) сомасы болып табылады.

«Жеке шоттарын жүргізу қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 27 ақпандағы № 306 бұйрығының 186-тармағына сәйкес төлем көзінен ұсталатын салықтарды есептеу, ұстап қалу және аудару бойынша міндет жүктелген салық агенті жеке табыс салығын артық ұстап қалған жағдайда, артық ұсталған салықты қайтару үшін салық төлеуші салық агентіне өтінішпен жүгінеді. Жеке табыс салығын артық ұстап қалу фактісі расталған кезде және салық агенті салық төлеушіге салықты қайтарған кезде қосымша салық есептілігі тапсырылады.

Бұл ретте, қосымша салық есептілігі салық агентімен жеке тұлғаның табыстары бойынша есептеу жүргізілген, сол салық кезені үшін табыс етіледі.

Осылайша, шамадан тыс (қате) төленген салық сомасы пайда болған жағдайда, салық агенті салық декларациясын жеке табыс салығы бойынша мемлекеттік кірістер органына салық декларациясын, оның ішінде «Салық төлеушінің шоты» веб-қосымшасы арқылы электронды түрде ұсынуға құқылы. «Салық есептілігін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 12 ақпандағы № 160 бұйрығымен бекітілген нысан бойынша артық төленген салық сомасын есепке алу және (немесе) қайтару салық заңнамасына сәйкес.