Қазақстан тарапы (ҚР ҚМ МКК, ҚР ҰҚК Шекара қызметі, ҚР Индустрия министрлігі) «Нұр жолы» автомобиль өткізу пунктінің (АӨП) жұмысын тұрақтандыру үшін барлық мүмкін шараларды қабылдайды. Қытай автокөліктерінің Қазақстан аумағына кіру мүмкіндігі үшін «Нұр жолы» АӨП жұмыс технологиясын өзгерту мәселесі қарастырылуда.

Жаңа рәсімдерді екі жақты бекіткеннен кейін, қытай тасымалдаушылары Қытайда өндірілген тауарларды ҚР-ның шекаралық көліктік-логистикалық орталықтарына әкелу мүмкіндігіне ие болады, онда тұтыну аймақтарына одан әрі тасымалдау үшін тауарларды қазақстандық/шетелдік транзиттік автомобильдерге қайта тиеу жүргізілетін болады. Бұл шара автокөліктің көп бөлігінің қытай тарапына шығу қажеттілігін болдырмайды және тиісінше «Нұр жолы» АӨП-да жүк көліктерінің топталуын алып тастайды.

Қазақстан тарапы Covid-19 пандемиясына қарсы күрес шеңберінде қытай тарапымен енгізілген санитарлық шекаралық бақылаудың күшейтілген шаралары Қазақстаннан Қытайға шығатын автокөліктің топталуының негізгі себебі болып табылатынын тағы да атап өтті.

Біздің көршіміз қабылдаған қауіпсіздік шараларына құрметпен, қытай тарапының карантиндік шараларды енгізуі «Нұр жолы» АӨП қоспағанда, барлық шекара маңындағы өткізу пункттерін жабуға және шекара арқылы өткізілетін автокөлік құралдарының санын тәулігіне 150-ден 20-ға дейін қысқартуға алып келгенін хабарлаймыз.

Сонда қалай, ҚР Үкіметінің № 369 қаулысымен 2020 жылғы 10 маусымнан бастап бұрын уақытша жабылған «Қалжат», «Бақты», «Майқапшағай» автомобиль өткізу пункттері ашылды. Ашылған сәттен бастап ҚХР тарапынан шекараның жабылуына байланысты тауарларды өткізу жүзеге асырылмаған.

Оның үстіне, егер бұрын көлік құралдары тікелей Қытай аумағында жүкті күтіп топталатын болса, онда, пандемияға байланысты ҚХР билігі бұған тыйым салып және қазақстандық көлік құралдарының өз аумағында болу уақытын 12 сағатқа дейін қысқартты. Бұл қазақстандық тарапта көліктің топталуына алып келді.

Қазақстан тарапында жүк көліктердің топталуының қосымша себебі шекараны кесіп өтетін тасымалдаушылардың басым бөлігінде(тасымалдаушылардың 60%-ға жуық) жүк тасымалдауға нақты тапсырыстар мен шарттардың болмауы болып табылады. Осылайша, автокөліктердің жартысынан көбі жүк тасымалдауға бір реттік мәміле жасау үмітімен Қытайға барады. Көрсетілген тасымалдаушылар қытай тарапынан жүксіз кері қайтарылады, бірақ қайтадан кезекке тұрады.

ҚХР-мен келіссөздер шеңберінде «Нұр жолы» АӨП жұмысын тұрақтандыру үшін қазақстандық тарап не жасады?

1. ҚХР-мен шекара арқылы өткізілетін автокөлік құралдарының саны күніне 100-ге дейін ұлғайды.

2. Қазақстандық көлік құралдарының ҚХР аумағында болу уақыты 12-ден 24 сағатқа дейін ұлғайды.

3. ҚР-дан ҚХР-ға бос көлік құралдарының шығуы кезінде кедендік операцияларға 20 минуттан артық емес қатаң уақыт белгіленді.

4. Қытай автокөліктерінің Қазақстан аумағына кіру мүмкіндігімен «Нұр жолы» АӨП жұмыс технологиясын өзгерту жөніндегі келіссөздер аяқталу кезеңінде тұр.

Қытайға экспортқа арналған отандық өнімдерді өткізетін көлік құралдары үшін «жасыл дәліз» құрылғанын ерекше атап өткен жөн. Оларды өткізу кезектен тыс жүзеге асырылады.

​Бұдан басқа, ҚР ҚМ МКК шекара маңындағы бақылауға тартылған мемлекеттік қызметшілердің іс-әрекеттеріне қатаң бақылау жүргізеді. Тасымалдаушылар кеден бекетінің лауазымды тұлғаларының құқықтық бұзушылықтары немесе заңсыз әрекеттері туралы Алматы облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаментіне және ҚР ҚМ МКК хабарлай алады. Тасымалдаушылар құқықтары мен байланыстары туралы электрондық ақпараттық таблоның көмегімен хабардар етеді.